«تاریخ هنر» به مثابه «تاریخ سیاسی» نقدی بر رویکرد سیاست-محور در تاریخ‌نگاری هنر اسلامی

Authors

Abstract:

تسلط رویکرد سیاست-محور در تاریخ‌نگاری از اواخر قرن نوزدهم و مقارن با پیدایش رویکردهای تاریخ جدید به چالش کشیده شده است و تاریخ‌نگاران و فیلسوفان تاریخ در دوره‌ی جدید در تلاش برای به چالش کشیدن این پارادایم، الگوها و شیوه‌های تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری بدیلی ارائه کرده‌اند که با عنوان «تاریخ جدید» شناخته می‌شود. منابع گوناگون تاریخ هنر و معماری اسلامی در طول قریب به دو سده‌ از پیدایش این حوزه‌ی مطالعاتی و مشخصاً یک سده از ورود این حوزه به آکادمی و در نتیجه تولید گستره‌ی متنوعی از متون پیرامون میراث هنری تمدن اسلامی، سنت تاریخ‌نگاری مشخصی را شکل داده‌اند که نگارندگان آن را «سنت تاریخ‌نگاری هنر اسلامی» می‌نامند. حال اگر بر اساس پارادایم تاریخ جدید به نقد این سنت تاریخ‌نگاری بپردازیم به نتایج قابل توجهی دست خواهیم یافت. هدف از این پژوهش، پرده برداشتن از رویکرد سیاست-محور موجود در سنت تاریخ‌نگاری هنر اسلامی و نقد پارادایم تاریخ‌نگاری سنتی مسلط در این سنت است. رویکرد روشی انجام این پژوهش کیفی است. داده‌ها با استفاده از روش کتابخانه‌ای-اسنادی گردآوری شده و برای تحلیل داده‌ها از تکنیک «تحلیل مضمون» استفاده شده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، منابع و متون اصلی تاریخ‌ هنر اسلامی عمدتاً منظر روایی سیاسی را برای روایت تاریخ و سرگذشت هنرها در جوامع اسلامی به کار بسته است و در نتیجه‌ی آن بخش مهمی از میراث هنری تمدن اسلامی به حاشیه رانده شده‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ملاحظات انتقادی «تاریخ هنر» در تحلیل تاریخ سنتی هنر

تاریخ هنر در کمتر از 40 سال اخیر، دستخوش تحولات بنیادی شده که خود از تداخل و هم‌پوشی اوضاع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و تغییرات نهادی سرچشمه گرفته است. نتیجهٔ این تغییرات، نقادی از امری متعارف (تاریخ سنتی و نهادی هنر)، تعیین جایگاه دانش در جامعهٔ معاصر و تأکید هنر امروز بر ارزش‌های اجتماعی، ثمربخش بودن دانش‌ها و تخصص‌ها و ارتباط هنر با توسعهٔ فرهنگی و تاریخی است. پس از طرح مسئلهٔ مرگ هنر و ورود به مرحل...

full text

تاریخ هنر در سنجهٔ سنت‌گرایان

بر اساس سنت‌گرایی، تاریخ هنر عاجز از دستیابی به حقیقت هنر است؛ چون دیدگاه سنت‌گرا اساساً تاریخ و حقیقت را در ستیز با یکدیگر می‌بیند. این در حالی است که شناخت غیر تاریخ‌مند به‌سوی رازورزی و کلی‌گویی سوق پیدا می‌کند. بااین‌حال سنت‌گرایی از جنبه‌هایی با زیبایی‌شناسی غربی در نقد نگرش تاریخی شریک است، چون به‌مانند زیبایی‌شناسی براین گمان است که خصلت دست‌نیافتنی در اثر هنری نهفته است که شناخت تاریخی ر...

full text

تاریخ هنر پوستر در دهه نخست انقلاب اسلامی ایران

از تحولات انقلاب اسلامی بر فرهنگ جامعه ایران، به وجود آمدن هنرمندانی با دغدغه اسلامی است و آثاری همچون پوسترهای آن دوران که در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی تاثیر شایانی داشت، خلق شد. پژوهش پیش‌رو به‌دنبال شناخت نقش و ابعاد معنایی پوسترهای دوران انقلاب اسلامی از زمان شکل‌گیری تا پایان جنگ تحمیلی با رویکردی فرهنگی و تاریخی است. مسئله اصلی تحقیق، شناسایی و طبقه‌بندی موضوعی انواع پوسترهای مطرح‌شده در...

full text

"تاریخ سیاسی جدید" به مثابه روش

«تاریخ سیاسی جدید»، رویکردی مفهومی و روش‌شناختی به حوزه تاریخ است که با شکل‌گیری دانش تاریخ در عرصه تاریخ‌نگاری جدید شکل گرفت و در نیمه دوم قرن بیستم، به یک جریان تقریبا عمومی تبدیل شد. یکی از گفتمان‌های رایج در تاریخ سیاسی تفاوت بین تاریخ سیاسی «جدید» و سنتی است. بحث های موضوعی/مفهومی، مطالعاتی و روش‌شناختی در این رابطه قابل طرح  است و می‌تواند به تعریف و تعمیق مطالعات و بررسی های «تاریخ سیاسی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 1

pages  107- 127

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023